Griekenland is gezegend met een indrukwekkende rijkdom aan kruiden en wilde planten. In de droge berggebieden, groene valleien en zelfs langs de rotsige kusten groeit een enorme variatie aan geurige, medicinale en culinaire planten. Voor de oude Grieken waren kruiden niet zomaar smaakmakers: ze speelden een belangrijke rol in hun geneeskunde, religie en dagelijks leven. Ook vandaag de dag zijn kruiden diep verankerd in de Griekse cultuur. In dit artikel nemen we je mee op een geurige reis langs de meest bijzondere Griekse kruiden en planten.
De rijke kruidenwereld van Griekenland
De combinatie van zonnige dagen, milde winters, kalkrijke bodems en gevarieerde hoogtes maakt Griekenland tot een paradijs voor aromatische planten. Sommige soorten komen nergens anders ter wereld in deze vorm voor, en veel kruiden groeien hier in het wild, zonder menselijke inmenging.
In Griekenland is het niet ongewoon om tijdens een wandeling in de bergen wilde oregano te ruiken, tijm te zien bloeien langs een wandelpad, of een plukje bergthee tegen te komen op een steile helling.
Enkele iconische Griekse kruiden
Oregano (Rigani)
Misschien wel het bekendste kruid uit de Griekse keuken is oregano. De Griekse variant is krachtig van smaak en geur, veel intenser dan de meeste soorten die elders worden verkocht. Oregano wordt gebruikt in talloze gerechten: op gegrilde vleesgerechten, in salades zoals de klassieke horiatiki, en over gebakken groenten.
Op markten kun je vaak grote bossen gedroogde oregano kopen, soms nog met stengel en al. Een geurige herinnering aan de Griekse zon.
Tijm (Thymari)
Tijm groeit overvloedig op de droge, zonnige heuvels van Griekenland. Bijen die zich voeden met tijmbloesem produceren een beroemde, sterk aromatische honing die je veel in Griekenland aantreft.
Tijm wordt niet alleen gebruikt in vlees- en visgerechten, maar ook medicinaal, bijvoorbeeld in infusies tegen hoest of keelpijn.
Bergthee (Tsai tou vounou)
Griekse bergthee is gemaakt van verschillende soorten planten uit het geslacht Sideritis. Deze thee wordt traditioneel gedronken om de gezondheid te bevorderen, vooral in de winter. Hij heeft een zachte, bloemige smaak en wordt vaak gecombineerd met honing en citroen.
In de Griekse bergen zie je oude herders vaak bergthee plukken voor eigen gebruik, een traditie die van generatie op generatie wordt doorgegeven.
Salie (Faskomilo)
Salie groeit weelderig op de droge rotsgronden van Griekenland en wordt gewaardeerd om zijn krachtige aroma en geneeskrachtige eigenschappen. In de traditionele volksgeneeskunde wordt saliethee gebruikt tegen verkoudheid, griep en spijsverteringsproblemen.
In de keuken geeft salie een warme, kruidige smaak aan vleesgerechten en stoofpotten.
Rozemarijn (Dentrolivano)
Letterlijk “boomolijf” in het Grieks genoemd, groeit rozemarijn vaak als struik langs paden en in tuinen. Het wordt gebruikt om vlees, vooral lamsvlees, op smaak te brengen en speelt ook een rol in traditionele ceremonies, waar het symbool staat voor herinnering en zuivering.
Wilde planten en eetbare schatten
Naast bekende kruiden kent Griekenland een lange traditie van het verzamelen en eten van wilde planten, een praktijk die nog steeds leeft in dorpen en op het platteland. Lokale markten bieden vaak een keur aan geplukte wilde groenten, bekend als horta.
Typische horta zijn onder andere:
- Vlita (amarant): vaak gekookt en geserveerd met olijfolie en citroen.
- Radiki (paardenbloemblad): bitter van smaak, boordevol vitaminen.
- Stamnagathi: een delicate wilde cichorei die vooral in Kreta populair is.
Deze wilde planten zijn rijk aan mineralen en antioxidanten en maken al eeuwen deel uit van de gezonde mediterrane voeding.
Traditionele gebruiken en rituelen
In Griekenland worden kruiden niet alleen gebruikt in de keuken en de geneeskunde, maar ook in rituelen en religieuze gebruiken. Zo wordt bij het zegenen van huizen vaak basilicum gebruikt, en brandt men rozemarijn en salie om een ruimte te zuiveren.
Veel kruiden werden (en worden) ook ingezet bij volksgenezers, die infusies, zalven en amuletten maakten om ziekten te bestrijden of geluk te brengen.
Kruiden verzamelen: een oude kunst
In landelijke gebieden verzamelen veel Grieken nog steeds hun eigen kruiden. Vooral ouderen trekken de bergen in, gewapend met een mesje en mandje, op zoek naar de beste plekken waar oregano, bergthee of salie groeit. Ze weten precies wanneer te oogsten, welke delen van de plant te gebruiken en hoe alles te drogen en bewaren.
Het verzamelen gebeurt met respect: alleen plukken wat nodig is, zodat de plant kan blijven bestaan. Dit respect voor de natuur is een diepgeworteld onderdeel van de Griekse cultuur.
Een geurige herinnering mee naar huis
Voor bezoekers zijn kruiden een prachtig souvenir. Op markten in Griekenland kun je geurige zakjes bergthee, oregano, salie en tijm kopen, vaak nog op traditionele wijze gedroogd en verpakt. Deze kruiden brengen niet alleen de smaken van Griekenland in je keuken, maar ook de herinnering aan zonnige dagen, ruige landschappen en warme gastvrijheid.
Tot slot
Griekse kruiden en wilde planten zijn veel meer dan smaakmakers: ze zijn verweven met de cultuur, de geschiedenis en het dagelijkse leven van het land. Een geur van oregano of een kopje bergthee kan je in één ogenblik terugbrengen naar een dorpsplein in de zomerzon of een wandeling door geurige heuvels.
Wie zich verdiept in de wereld van de Griekse kruiden, ontdekt een rijkdom die verder gaat dan alleen de smaak — het is een ontmoeting met de ziel van Griekenland zelf.
OuzoLover 
Joey de Vries