Orthodox Pasen
Voor de meeste Grieken is Pasen niet alleen de belangrijkste religieuze feestdag van het jaar, maar ook een emotionele, sociale en culturele hoogtijdag. Vooral in de Peloponnesos, waar eeuwenoude tradities nog volop worden beleefd, is Orthodox Pasen een ervaring die je als bezoeker niet snel vergeet. De viering van Pasen combineert geloof, familiebanden, rituelen, symboliek én een overvloed aan heerlijk eten.
In tegenstelling tot het westerse Pasen wordt het Grieks-Orthodox Pasen meestal op een andere datum gevierd, afhankelijk van de orthodoxe kalender. Maar waar en wanneer je ook in de Peloponnesos bent tijdens deze periode, je bent gegarandeerd getuige van diepe traditie, bijzondere ceremonies en oprechte gastvrijheid.
De heilige week (Megali Evdomada)
De aanloop naar Pasen begint op Palmzondag en bereikt zijn hoogtepunt tijdens Heilige Week (Megali Evdomada), de week voor Pasen. Elke dag kent eigen kerkelijke diensten, symboliek en voorbereidingen.
- Witte Donderdag: het verven van rode eieren – een symbool van leven, bloed en wederopstanding.
- Goede Vrijdag (Megali Paraskevi): dag van rouw. De Epitaphios (versierde baar van Christus) wordt in processie door het dorp gedragen, begeleid door kaarsen, kerkmuziek en stilte.
- Heilige Zaterdagavond: de belangrijkste viering, waarbij het ‘Heilige Licht’ wordt ontvangen.
In stadjes zoals Nafplio, Kalamata, Leonidio en bergdorpen als Dimitsana of Vytina, trekken op Goede Vrijdag indrukwekkende processies door de straten, vaak langs verlichte huizen en bloemblaadjes op de weg. De sfeer is ingetogen en intens.
Zaterdagmiddernacht – de opstanding van Christus
De meest magische en emotionele gebeurtenis van Orthodox Pasen vindt plaats op zaterdagavond om middernacht. Overal in de Peloponnesos verzamelen mensen zich op pleinen en in kerken. Om precies twaalf uur roept de priester “Christos Anesti!” (Christus is verrezen!), en de menigte antwoordt “Alithos Anesti!” (Waarlijk, Hij is verrezen!). Tegelijkertijd wordt het Heilige Licht verspreid van kaars tot kaars – een moment van hoop, rust en verbondenheid.
Vuurwerk knalt, klokken luiden, en mensen omhelzen elkaar. Vervolgens keren ze huiswaarts met hun brandende kaars, waarmee ze een kruis op de deurpost maken – een traditioneel gebaar voor zegen en bescherming.
Zondag – viering met familie en eten
Op Paaszondag komt de ware Griekse gastvrijheid naar voren. Families verzamelen zich voor een feestmaal dat vaak urenlang duurt. De hoofdrol is weggelegd voor:
- Gegrild lam aan het spit (arni sti souvla) – het symbool van Christus als het offerlam.
- Kokoretsi – een gerecht van ingewanden aan het spit, gekruid en omwikkeld met darmen.
- Tsoureki – zoet paasbrood met een rood ei erin gebakken.
- Rode eieren – waarmee men spelletjes speelt (tsougrisma) door eieren tegen elkaar te tikken.
Er is muziek, dans, wijn, ouzo, en bovenal gezelligheid. Zelfs in kleine dorpen waar slechts enkele families wonen, wordt Pasen groots gevierd. Iedereen is welkom – zelfs toeristen worden vaak spontaan uitgenodigd aan tafel.
Unieke paasvieringen in de Peloponnesos
De Peloponnesos kent een aantal bijzondere gebruiken die je nergens anders in Griekenland vindt:
- Leonidio (Arcadië): hier laten inwoners op zaterdagavond honderden vuurballonnen (kleine heteluchtballonnen van rijstpapier) op die de nachtelijke hemel vullen. Het is een adembenemend gezicht dat jaarlijks vele bezoekers trekt.
- Monemvasia: middeleeuwse pleinen verlicht met duizenden kaarsen en fakkels tijdens de paasnacht.
- Koroni en Messinia: traditionele dansen en gezangen op zondagmiddag in dorpspleinen.
- Kalavryta: in deze bergstad vindt een intieme paasviering plaats met veel nadruk op lokale producten en pelgrimage naar kloosters.
Voor bezoekers: tips & voorbereiding
Als je tijdens Orthodox Pasen in de Peloponnesos bent, kun je je op het volgende voorbereiden:
- Accommodatie vroeg boeken: veel Grieken reizen naar hun dorpen voor Pasen, waardoor hotels snel vol zitten.
- Kleding: gepaste kleding bij kerkbezoek (geen shorts of mouwloze shirts) wordt gewaardeerd.
- Respecteer het moment: tijdens de processies en middernachtviering is stilte en respect essentieel.
- Open houding: Grieken delen graag hun cultuur – een glimlach en interesse worden altijd beloond.
Orthodox Pasen: geloof, feest en verbondenheid
Pasen in de Peloponnesos is geen toeristisch spektakel, maar een authentieke belevenis. Het is een feest waar geloof en gemeenschap samensmelten. De stilte van Goede Vrijdag, het licht van zaterdagmiddernacht en de vrolijkheid van zondagmiddag vormen samen een diep menselijke viering van hoop en leven.
Voor wie Griekenland echt wil ervaren, is Orthodox Pasen misschien wel het meest betekenisvolle moment om te gaan. De tradities zijn levend, oprecht en door iedereen te voelen – gelovig of niet.