Kerstmis
Als je aan Griekenland denkt, denk je waarschijnlijk aan zon, zee en zomer. Maar wist je dat Kerstmis in de Peloponnesos een betoverende ervaring is vol authentieke gebruiken, warme gastvrijheid en feestelijke tradities? Ver weg van commerciële overdaad en plastic versiering beleef je hier een kerstfeest dat diep geworteld is in cultuur, religie en samenzijn.
Van charmante bergdorpen tot sfeervolle kustplaatsen: de Peloponnesos biedt in december een verrassende combinatie van winterse rust, knusse vieringen en een religieuze diepgang die je raakt – met net dat vleugje Griekse eigenheid.
Een ander soort kerstgevoel
Waar in veel landen Kerstmis draait om uitbundige decoratie, kerstbomen en cadeaus, ligt de nadruk in Griekenland meer op spiritualiteit, familie en symboliek. In de Griekse orthodoxe traditie is Kerstmis (25 december) weliswaar belangrijk, maar niet zo centraal als Pasen. Toch is het een geliefde feestperiode waarin mensen samenkomen, kaarsen branden in de kerk, traditionele liederen zingen en genieten van zelfgemaakt eten.
In de Peloponnesos worden veel dorpen en steden in december feestelijk versierd, vaak met lichtslingers in de vorm van boten – een oude Griekse traditie die verwijst naar het maritieme erfgoed van het land. Vooral kinderen kijken uit naar deze tijd van het jaar, waarin verhalen, liedjes en lekkernijen samenkomen.
Kerstperiode: van 6 december tot Driekoningen
De Griekse kerstperiode begint officieel op 6 december, de naamdag van Sint Nicolaas (beschermheilige van zeelieden), en eindigt op 6 januari met Epifanie (Theofania), de zegening van het water. Gedurende deze periode vinden er in de Peloponnesos allerlei kleine evenementen plaats – van kerkelijke vieringen tot dorpsmarkten en concerten.
Belangrijke dagen in de Griekse kersttijd:
- 24 december: Kerstavond
- 25 december: Kerstdag
- 26 december: Tweede kerstdag (feest van de Heilige Stephanus)
- 31 december: Oudejaarsavond
- 1 januari: Sint Basiliosdag (ook Grieks Nieuwjaar)
- 6 januari: Epifanie
Kerstavond in de dorpen – liederen en licht
In de ochtend van 24 december trekken kinderen van deur tot deur om de kalanda (traditionele kerstliederen) te zingen, vaak begeleid door een metalen driehoek. Ze krijgen daarvoor snoep, fruit of een kleine bijdrage. Deze gewoonte leeft vooral voort in kleinere dorpen van de Peloponnesos, waar buren elkaar nog bij naam kennen.
’s Avonds verzamelen families zich voor een sobere, maar feestelijke maaltijd, gevolgd door een kerkbezoek rond middernacht. In de grotere steden zoals Tripoli, Kalamata, Nafplio en Sparta zijn er op kerstavond vaak ook openluchtconcerten, levende kerststallen en lichtshows op het centrale plein.
Kerstdag – geloof, eten en samen zijn
De ochtend van 25 december begint voor veel mensen met een kerkbezoek. Daarna staat alles in het teken van familie. Mensen komen samen voor een uitgebreide lunch met gerechten zoals:
- Gevulde kalkoen of lamsvlees
- Christopsomo – het “brood van Christus”, een feestelijk brood met noten en kruisen in het deeg
- Melomakarona – honingkoekjes met kaneel en walnoten
- Kourabiedes – poedersuikerkoekjes met amandelen
Er wordt wijn geschonken, gelachen, verhalen verteld. En ondanks dat er geen uitbundige cadeaucultuur is zoals in West-Europa, is de sfeer warm, vrolijk en verbonden.
Oud & Nieuw – Basilopita en wensen voor het jaar
Op 1 januari wordt het feest van Agios Vasilios (Sint Basilios) gevierd, de Griekse versie van de Kerstman. Op deze dag wordt de vasilopita aangesneden: een zoet nieuwjaarsbrood waarin een munt is meegebakken. Degene die het stuk met de munt vindt, krijgt geluk voor het komende jaar.
Veel families vieren dit moment samen thuis, maar ook in cafés, tavernes of dorpshuizen worden vaak gemeenschappelijke vasilopita-feesten gehouden, met live muziek en dans. In sommige steden, zoals Patras of Kalamata, zijn er ook vuurwerkshows en feesten op het plein.
Een rustige en betekenisvolle kerstvakantie
In tegenstelling tot het drukke zomerseizoen is het in de Peloponnesos rond Kerst rustig en ontspannen. Hotels in bergdorpen zoals Vytina, Dimitsana, Stemnitsa en Kalavryta zijn geliefd voor wie de winterse kant van Griekenland wil ontdekken. Hier vind je open haarden, dennenbossen, wandelpaden en zelfs een skigebied (bij Kalavryta).
Langs de kust blijft het vaak mild weer – perfect voor een wandeling over het strand of een bezoek aan archeologische sites zoals Mycene of Messene, zonder de zomerse drukte.
Tips voor kerst in de Peloponnesos
- Boek vroeg als je in populaire bergdorpen wilt verblijven – ze zijn populair bij Griekse gezinnen
- Neem warme kleding mee – het kan in de bergen koud worden
- Vraag je accommodatie naar lokale vieringen – veel kerken en dorpen hebben hun eigen tradities
- Proef de kerstlekkernijen bij een lokale bakker of op de markt
Kerst in de Peloponnesos – een feest vol hart en ziel
Kerstmis in de Peloponnesos is niet groots of commercieel, maar juist warm, traditioneel en verbonden. Het draait om samenzijn, bezinning en traditie – en dat voel je in elke kaars, elke liedregel en elke handdruk op het dorpsplein.
Wie de drukte van het westen wil ontlopen en Kerstmis wil ervaren zoals het ooit bedoeld was, vindt in de Peloponnesos een onverwachte bestemming: een plek waar stilte, licht en liefde de feestdagen kleuren.