Apokries
Wanneer de winter zijn laatste dagen telt en de lente op de drempel staat, komt Griekenland tot leven met kleur, muziek en verkleedpartijen. Deze periode heet Apokries, het Griekse carnaval, en wordt vooral uitbundig gevierd in de weken voor het orthodoxe vasten begint. In de Peloponnesos barst het feest los met optochten, tradities, symboliek en vooral: gemeenschapsgevoel.
Apokries is een mix van oudheid en orthodoxie, van losbandigheid en bezinning. Het is een unieke tijd van het jaar die de dorpen en steden van de Peloponnesos verandert in een feestelijk decor vol dans, theater en folklore.
Wat is Apokries?
Het woord Apokries betekent letterlijk “zonder vlees”, en markeert het begin van de vastenperiode. Het feest duurt drie weken en wordt traditioneel ingedeeld in:
- Profoni Week (de aankondigingsweek): een rustige aanloop met vooral muzikale optredens en voorbereidingen.
- Kreatini Week (vleesweek): volop vleesgerechten, barbecues en eerste optochten.
- Tyrini Week (kaasweek): de laatste week waarin zuivel centraal staat, eindigend op Zondag van de Vergeving.
Daarna begint de Grote Vasten, die 40 dagen duurt tot Pasen. Tijdens Apokries wordt dus letterlijk en figuurlijk afscheid genomen van vlees en losbandigheid – en dat gebeurt op een vrolijke, theatrale manier.
Patras: het bruisende hart van het Griekse carnaval
Hoewel Patras niet altijd als ‘typisch Peloponnesisch’ wordt gezien vanwege zijn ligging aan de noordwestkust, is het zonder twijfel dé plek voor carnaval in heel Griekenland. Het Carnaval van Patras is een van de grootste van Europa en trekt elk jaar tienduizenden bezoekers.
Wat je kunt verwachten:
- De grote optocht op zondag: indrukwekkende praalwagens, kostuums en duizenden deelnemers.
- Kinderparades: speciaal voor jonge feestvierders, met educatieve thema’s.
- Dansfeesten, straattheater en maskers: door de hele stad, vaak gratis toegankelijk.
- De verbranding van de koning van het carnaval: een symbolisch slotritueel dat op zondagavond plaatsvindt op het centrale plein.
Carnaval in dorpen en kleinere steden
Ook buiten Patras leeft Apokries volop. In kleinere dorpen en stadjes van de Peloponnesos krijg je vaak een intiemere, meer traditionele sfeer. Denk aan:
- Kalamata – met maskeradebals, volksdansen en kleurrijke optochten.
- Nafplio – met een theatrale parade en veel aandacht voor klassieke muziek en Venetiaanse invloeden.
- Tripoli en Argos – met lokale optochten, scholen die deelnemen en familie-evenementen.
- Leonidio – beroemd om zijn afsluitende feest met honderden verlichte ballonnen (kleine luchtballonnen van rijstpapier die ’s avonds worden opgelaten).
In deze plaatsen vind je optochten met meer folklore, traditionele kleding, oud-Griekse toneelelementen en veel spontane straatmuziek. Vaak is de hele gemeenschap betrokken, van kinderen tot grootouders.
Oude tradities in een modern jasje
Apokries heeft diepe wortels in de oud-Griekse Dionysuscultus, waarin theater, satire en wijnconsumptie centraal stonden. Deze elementen zijn vandaag de dag nog steeds zichtbaar. Het dragen van maskers symboliseert het loslaten van sociale normen. Mensen dansen op straat, voeren korte toneelstukjes op, en gebruiken humor om commentaar te leveren op actuele gebeurtenissen – iets wat sterk lijkt op de klassieke komedie van Aristophanes.
In de Peloponnesos worden ook folkloristische rituelen opgevoerd:
- Het najagen van een symbolische “dief” of “duivel”
- De “vals huwelijk”-traditie waarbij mannen zich als bruid en priester verkleden
- Openluchtbarbecues op Tsiknopempti (de donderdag van vleesrook), met veel wijn, muziek en dans
Eten en drinken tijdens Apokries
Carnaval betekent feest, en dat proef je ook aan tafel. Tijdens de vleesweek wordt volop gebarbecued, vooral op Tsiknopempti, wanneer straten zich vullen met de geur van gegrild vlees. Denk aan souvlaki, loukaniko (Griekse worst), gegrild lamsvlees en meze-schalen.
In de kaasweek verschuift de focus naar gerechten met zuivel, zoals tiropita (kaastaart) en yoghurtgerechten. Lokale wijn vloeit rijkelijk, net als ouzo en raki.
Een feest voor iedereen
Of je nu deelneemt aan de grote optocht in Patras of liever de dorpssfeer opzoekt in het binnenland, Apokries in de Peloponnesos is voor iedereen. Kinderen verkleden zich, jongeren organiseren straatfeesten, en ouderen dragen traditionele kleding en zingen volksliederen. Iedereen doet mee.
De sfeer is open en gastvrij, en zelfs als bezoeker word je makkelijk opgenomen in het feestgedruis. Je hoeft geen kostuum mee te nemen – er zijn overal kraampjes met maskers, hoeden en schmink – maar meedoen wordt zeker gewaardeerd.
Tips voor een geslaagde Apokries-ervaring
- Kom in het weekend – de grootste evenementen vinden plaats op zaterdag en zondag.
- Bezoek Patras voor spektakel, dorpen voor traditie
- Proef lokaal eten en wijn – veel tavernes bieden speciale carnavalmenu’s
- Respecteer de religieuze afsluiting – de Vasten begint met ‘Schone Maandag’
- Breng een masker mee of koop er lokaal een – het hoort erbij!
Apokries in de Peloponnesos: loslaten en verbinden
Apokries is meer dan verkleden en optochten – het is een periode van samenzijn, expressie, traditie en vrijheid. In de Peloponnesos komt dit feest tot leven in zowel bruisende steden als intieme dorpen, waar de Griekse ziel zich even van zijn meest speelse kant laat zien.
Wil je een keer Griekenland meemaken buiten het zomerseizoen, maar met evenveel warmte en beleving? Dan is carnaval in de Peloponnesos het perfecte moment.